شاید تا به حال اسم سادیسم و مازوخیسم یا حتی فتیشیسم به گوشتان خورده باشد. اینها مواردی از پرورژن یا انحراف جنسی هستند. واژۀ پرورت اولین بار در متون مذهبی لاتین و برای افرادی به کار رفت که از دین روی گردانده بودند؛ انحراف سپس وارد حوزۀ پزشکی شد و در کنار کاستی، فزونی و توقف، به چهارمین حالت بیماری بدل گشت. مثلاً اگر غذا خوردن را بهعنوان کارکرد فیزیکی در نظر بگیریم سه حالت اول به ترتیب بیاشتهایی، پرخوری، و غذا نخوردن خواهد بود و آنگاه انحراف در غذا خوردن شامل مواردی مثل خوردن کرم و حشراتی خواهد بود که «معمولاً» در رژیم غذایی انسان جای ندارند.
در رابطه با رفتار جنسی نیز، پرورژن یا پارافیلیا رفتاری را شامل میشود که «معمولاً» جزو رفتارهای جنسی «معمول» انسان نیست. اما معمول چه و نامعمول چیست؟ به سبب این تعریف نسبی از پرورژن، در برخی دورهها شاهد انحراف تلقی کردن رفتارهایی بودهایم که شاید امروزه آنها را انحراف ندانیم. برای مثال برخی رفتارها مثل خودارضایی زمانی انحراف تلقی میشدند ولی امروزه چنین دیدگاهی نسبت به آنها وجود ندارد. همچنین رفتار جنسی نرمال در یک قبیلۀ افریقایی ممکن است در سایر کشورها انحراف محسوب شود. بنابراین استانداردهای اجتماعی-فرهنگی در زمانهای مختلف میتوانند بر تعریف انحراف تأثیر بگذارند.
بهعلاوه، بسیاری از رفتارهای جنسی زمانی انحراف محسوب میشوند که بیش از حد در زندگی جنسی فرد اهمیت پیدا کنند؛ مثلاً فردی را در نظر بگیرید که ترجیح میدهد شریک جنسیاش هنگام سکس لباسی خاص به تن داشته باشد. در حالت عادی این فقط یک علاقۀ پارفیلیک محسوب میشود و نه اختلال. بااینحال، درصورتی که این فرد فقط با وجود آن لباس به ارضای جنسی دست یابد، دچار اختلال فتیشیستیک است.
انواع مختلفی از انحراف جنسی وجود دارد که برخی شایعتر و آشناتر، و برخی نادرتر و عجیبتر هستند؛ از آزارگری، آزارخواهی، یادگارخواهی، تماشاگری، نمایشگری، مالشدوستی، مبدلپوشی و بچهبازی به عنوان اختلالات شایعتر گرفته تا هرزهگویی تلفنی، ادرار و مدفوعدوستی، حیواندوستی، و مردهدوستی به عنوان اختلالات نادرتر. اما همانطور که در مطلب پیشین پیرامون رفتار جنسی انسان اشاره شد، این رفتارهای انحرافی ریشه در تجارب گذشتۀ ما داشته و هر یک میتوانند پرده از تعارضات درونروانی ما بردارند؛ آنها خود بخشی از شبکۀ پیچیدۀ آسیبشناسی روانی ما بوده و حتی شاید زنگ خطری برای وجود مشکلات روانشناختی جدیتر باشند.
Dany Nobus
Lisa Downing
منبع:
Perversion Psychoanalytic Perspective