احتمالاً همۀ ما با افرادی برخورد کردهایم که همواره به یک دیگری برای زندگی و انجام کارهای خود تکیه دارند. افرادی که وجود آنها وابسته به یک دیگری است و این جمله که اگر تو نباشی من نیز میمیرم را به واقع زندگی میکنند. این افراد دچار آمیختگی روانشناختی هستند و هنوز به فردیت نرسیدهاند.
هویت یکتای هر فرد که او را از دیگری متمایز میسازد در طی فرایند تفرد ایجاد میشود. تفرد یک اصل اساسی در رشد انسانی است که میتوان آن را هم هدف و هم فرایندی مادامالعمر دانست. همچنانکه از کودکی به بزرگسالی رشد میکنیم، ابتدا از خانوادۀ اصلی خود جدا شده و سپس فردیت مییابیم. جدایی بمعنای یافتن شغل و آشیانه و تفرد فرایندی است که توسط آن خویشتن واقعی خود را بدست میآوریم. در مفهوم کلی آن، فردیت به فرایندی اشاره دارد که طی آن فرد به تمایزیافتگی از بستر یک رابطه دست مییابد. تمایزیافتگی پخته تعارض میان عاملیت و ارتباط را حل میکند؛ در مورد ارتباط، فردیت نیازمند حفظ دلبستگی و اتصال با دیگران بدون آمیختگی با آنان است. در مورد عاملیت، فردیت به حس رشدیافتهای از خودمختاری و استقلال عاری از انزوا و بیگانگی نیازمند است. از این رو فردیت را میتوان خودمختاری در بستر تعهدات رابطهای تعریف کرد.
طبق نظر ماهلر، نوزاد زندگی را در حالت آمیختگی با مادر آغاز میکند. در این حالت، نوزاد و مادر یکی هستند. فرایند جدایی-تفرد حدود ماه چهارم زندگی آغاز شده و نوزاد بتدریج به این درک میرسد که مادر موجودی مجزا از اوست. این فرآیند تقریباً با رسیدن به سال دوم زندگی تکمیل شده، و کودک به مضمونی از هویت شخصی دست مییابد و بازنمایی ذهنی از مادر را حتی در غیاب وی نگاه میدارد. اگر این فرآیند با موفقیت سپری شود کودک میتواند به خودمختاری سالم و هویتی مستقل دست یابد. فرایند تفرد در نوجوانی نیز اهمیت ویژهای دارد. والدین باید به فرزند خود برای رشد و کشف هویت فضا دهند حتی اگر هویت انتخابی فرزند خلاف آنچه باشد که آرزویش را دارند. عدم پذیرش احساسات، انتخابها یا هویتهای فرزندان تاثیر منفی بر فرایند تفرد خواهد داشت. در عین حال این فرایند ممکن است به دلایلی نظیر والدین بیشحمایتگر یا مضطرب که منجر به احساس بیکفایتی و خودتردیدی در فرد میشوند دچار انحراف شود. ناتوانی در تفرد یا آمیختگی روانشناختی در نهایت ایجاد هویت و برقراری روابط سالم با دیگران را با مشکل مواجه خواهد کرد.
منبع:
Separation-Individuation
Daniel K. Lapsley and Paul Stey
https://www.goodtherapy.org/learn-about-therapy/issues/individuation