عنوان اصلی:
Child and Adolescent Psychotherapy by Peter Blake
پیتر بلیک که خودش را یک روان‌درمانگر کلاینی و بسیار تاثیرپذیرفته از بیون می‌داند، در این کتاب به معرفی روش کاری خودش در درمان روانکاوانه‌ی کودکان و نوجوانان می‌پردازد. این کتاب به‌صورت ساختارمند فرآیند روان‌درمانی را برای رده‌ای سنی مختلف کودکی (پیش‌دبستانی و دوره نهفتگی) و نوجوانی شرح می‌دهد. به‌ویژه برای افرادی که تازه کار خود را در حیطه‌ی روان‌درمانی کودک و نوجوان آغاز کرده‌اند کتابی بسیار کمک‌کننده می‌باشد.
پیتر بلیک معتقد است که یک تعلیم کامل تحلیلی در کار درمانی کودک با دریافت تحلیل شخصی، یک برنامه نظام‌مند برای مطالعه، دریافت طولانی سوپرویژن، و تجربه‌ی کافی مشاهده‌گری برای فهم و درک ارزش مشاهده تحلیلی بدست می‌آید.
کتاب شامل ۳ بخش و ۱۶ فصل است. در ادامه شرح مختصری از هر فصل آمده است.
بخش اول: پایه‌ها
فصل ۱: میراث تحلیلی
این فصل به بررسی دانش و تجربیات روانکاوی که در طی صد سال به ما رسیده می‌پردازد. از جمله کارهای اولین پیشگامان روانکاوی کودک را مرور می‌نماید. بخش بیشتر این فصل به بررسی مباحث مطرح شده در روانکاوی کودک مانند بازی و تعبیر از نظر آنا فروید و ملانی کلاین پرداخته می‌شود. همچنین به تاثیرات کارهای وینکات، فربرن، سالیوان، بیون، کوهات، بالبی و غیره اشاره می‌نماید. در نهایت به تحولات اخیر در حیطه‌ی روان‌درمانی کودک می‌پردازد.
فصل ۲: چهارچوب مفهومی
در این فصل مفاهیمی که پیتر بلیک در کار خود با کودک و نوجوان مورد توجه قرار می‌دهد معرفی می‌گردد. مفاهیمی که او در کار خود کلیدی می‌داند شامل: ضمیر ناخودآگاه، همانندسازی فرافکنانه، دربرگرفتن، انتقال و انتقال متقابل، تاری در حافظه و میل می‌باشد. در ادامه فصل هر مورد تعریف می‌شود و کیس بالینی در آن رابطه مطرح می‌شود. در انتهای این فصل نگاه کلاینی به اضطراب مطرح می‌شود و پنج نوع اضطراب معرفی و شرح داده می‌شود: عدم‌یکپارچگی/ یکپارچگی‌زدایی؛ پارانوئید؛ پارانوئید-اسکیزوئید؛ افسرده‌وار؛ ادیپال
فصل ۳: مشاهده روانکاوانه
در این فصل چالش‌ها و سخت‌ها برسر راه مشاهده تحلیلی مطرح می‌شود و تاثیرات مثبت و مهم تجربه مشاهده نوزادان در کار درمانی با کودک بحث می‌گردد. از جمله مهارت‌های مهم که در مشاهده نوزادان بدست می‌آید توجه به جزئیات و ترتیب واکنش‌ها، توانایی صبرکردن، توجه به دفاع‌ها و غیره می‌باشد.
بخش ۲: ارزیابی
فصل ۴: ارجاع و مصاحبه اولیه
در این فصل آنچه در تماس اولیه رخ می‌دهد شرح داده می‌شود؛ ازجمله توجه به اینکه چه کاری از درمانگر درخواست می‌شود، چه مقدار اطلاعات در تماس تلفنی دریافت شود، و چه اطلاعاتی به در تماس تلفنی به والدین داده شود، در مصاحبه اولیه چه کسی باید بیاید، چه مطالبی از تماس تلفنی می‌تواند فهمیده شود. در ادامه به بررسی اولین ملاقات با والدین می‌پردازد؛ از جمله اضطراب‌های والدین و درمانگر، نیاز به درجه‌ای از ساختار، پرداخت به نگرانی والدین، گذشته کودک و والدین. موضوعات و مباحثی که باید مورد پرسش قرار بگیرد در ادامه بیان شده است. بعد از آن پیتر بلیک روش کاری خودش و آنچه در این فاز مورد توجه قرار می‌دهد را دسته‌بندی نموده و شرح می‌دهد: فلسفه کاری، ستینگ، انتقال، ساختار ارزیابی، هدف ارزیابی، آنچه به بچه گفته می‌شود، مشکلات جدایی، رفتار در اتاق انتظار، محرمانگی و پرداخت هزینه.
فصل ۵: ارزیابی فردی
در این فصل دو مدل کلی برای ارزیابی شامل ارزیابی ساختارمند و بدون‌ساختار معرفی می‌گردد. در مورد ارزیابی ساختارمند دسته‌نبدی از سوالات معرفی می‌گردد که همراه با مثال‌های بالینی می‌باشد. همچنین کارکرد ساختاردادن به ارزیابی در زمانی که اضطراب کودک بسیار بالا است مورد توجه قرار می‌گیرد. در ارزیابی بدون‌ساختار نیاز است که درمانگر خودش بتواند بر اضطراب فضای ناشناخته از قبل مشخص نشده کم مسلط باشد. در ارزیابی بدون‌ساختار کودک آزاد و هدایت‌کننده است. در این بخش به ویژگی‌های مهم در بازی‌کردن پرداخته می‌شود که می‌تواند به پیداکردن الگوها و فرآیند ارزیابی کمک کند.
فصل ۶: ملاحظات تحولی
این فصل به سه بخش دوران پیش‌دبستان، نهفتگی و نوجوانی تقسیم می‌شود. ملاحظاتی که در هر دوره سنی در کار بالینی باید درنظر گرفته شود دسته‌نبدی شده و شرح داده می‌شود. هر بخش با یک یا چند مثال بالینی و یادداشتی از جلسه اول ارزیابی برای هر دوره سنی همراه است. همچنین نویسنده نحوه تحلیل کردن محتوای جلسات در توصیف می‌کند.
فصل ۷: ارزیابی برای درمان
در این فصل به یکی از موارد استفاده از فرآیند ارزیابی اشاره می‌شود؛ اینکه آیا روان‌درمانی تحلیلی یا روانکاوی برای این کودک مناسب است یا خیر. سه سوال پایه‌ای مطرح می‌شود که در طی روند ارزیابی نیاز به پاسخ‌دهی دارد:
۱)آیا روند درمانی توسط والدین حمایت می‌شود؟
در این راستا باید توجه شود که والدین از شما چه می‌خواهند؛ آیا والدین متوجه هستند که درمان یک پروسه زمان‌بر است؛ آیا والدین اهمیت نقش و درگیر بودن خودشان را می‌دانند؛ آیا می‌توانند چنین ستینگ درمانی را حمایت کنند (ازنظر زمان و هزینه)؛ آیا والدین خودشان تجربه در درمان بودن را دارند؛ آیا محیط بیرونی زندگی کودک ثبات دارد.
۲)آیا کودک به درمان نیاز دارد؟
در این بخش چنین سوالاتی مورد توجه قرار می‌گیرد: هدف درمان چیست؛ آیا شما احساس می‌کنید (براساس انتقال و انتقال متقابل) که کودک نیاز به کمک دارد؛ ساختار و طبیعت بازی؛ وسعت اضطراب؛ چگونگی مدیریت اضطراب؛ آیا تاریخچه طولانی پشت مشکلات است؛ اطلاعاتی که والدین و دیگر منابع درباره کودک می‌دهند.
۳)آیا کودک می‌تواند از این درمان استفاده کند؟
مواردی که در این بخش بررسی می‌شود: آیا ارتباط با کودک برقرار می‌شود؛ آیا کودک می‌تواند تعاملات را دریافت کند و به آن پاسخ دهد؛ تعبیری امتحانی برای اینکه نحوه انطباق کودک با تعبیر ملاحظه شود؛ آیا کودک کنجکاو است؟
فصل ۸: کار با والدین
این فصل به ملاقات با والدین بعد از طی کردن جلسات ارزیابی کودک می‌پردازد. نویسنده به نقش همکار بودن والدین برای روند درمانی اشاره می‌کند و نحوه درگیرکردن والدین در فرایند درمانی را توضیح می‌دهد. این امر شامل پرداخت به اضطراب‌های والدین، پیدا کردن نقاط قوت، ساده کردن فهم مسائل و غیره می‌شود. همچنین نیاز والدین به دریافت استراتژی‌های رفتاری مورد توجه قرار می‌گیرد. سه دسته‌بندی برای استراتژی‌های مدیریتی برای والدین معرفی می‌گردد که شامل: مشاهده، تفکر و صحبت کردن؛ توانایی فهمیدن بازی؛ و خواندن داستان‌های مشکلات هیجانی از فعالیت‌های کودک می‌شود. در ادامه نویسنده به شرایطی می‌پردازد که درمان توصیه نمی‌شود. در این راستا زمان‌هایی درنظر گرفته می‌شود که درمانگر خیلی مطمئن نیست که شروع درمان را پیشنهاد نماید و اینکه چگونه می‌تواند در این شرایط برخورد کند. همچنین در مواردی که درمان پیشنهاد می‌شود نحوه صحبت کردن والدین با کودک، شرایط و ستنیگ درمانی، هدف درمان، مقاومت، انتقال، تعداد جلسات در هفته و طول درمان و غیره توضیح داده می‌شود.
بخش ۳: درمان
فصل ۹: ستینگ فیزیکی، ذهنی و محدودیت‌ها
در این فصل ستینگ درمانی شرح داده می‌شود. این موضوع شامل شرایط فیزیکی اتاق بازی، لیستی از اسباب‌بازی‌ها و وسایل مورد نیاز می‌شود. همچنین ستینگ ذهنی که فضایی برای ارتباط برقرار کردن را می‌سازد مورد توجه قرار می‌گیرد؛ به‌طور خاص ذهن درمانگر مورد توجه است. در مورد کار با کودکان موضوع خودداری، خنثی‌بودن و ناشناس بودن درمانگر توضیح داده می‌شود. همچنین به چهارچوب‌ها و محدودیت‌های ستنیگ درمانی اشاره می‌شود؛ به‌ویژه در مورد حد پرخاشگری کودک در اتاق درمان صحبت می‌شود. در ادامه کارکرد درمانگر در اتاق درمان شرح داده می‌شود
فصل ۱۰: تعبیر
در این فصل به تاریخچه تعبیردادن و مرکزیت آن در کار با کودک و نوجوان می‌پردازد؛ در این خصوصی بخشی تاکید کلاین در مورد تعبیردادن را زیر سوال می‌برد. همچنین به این سوال پرداخته می‌شود که بینش دادن به کودک چقدر در روند درمانی نقش دارد و دیدگاه نظریه‌پردازان مختلف در رابطه با بینش‌دادن شرح داده می‌شود.
فصل ۱۱: نقش بازی
این فصل به ویژگی‌ها و نقش بازی در کار با کودک می‌پردازد. از جمله این موارد فضای امن بازی، تسلط یافتن در بازی و یکپارچگی در بازی است. در ادامه به ضرورت ماندن در فضای بازی با کودک و مشکلات برسر این کار از جمله فشار برای تعبیردادن پرداخته می‌شود. در بازی سطوح مختلفی از درگیر شدن درمانگر وجود دارد که شامل ورود کامل به بازی، مشاهده‌گری و تکنیکی شدن می‌باشد. ماندن در فضای بازی به‌جای تعبیردادن در مورد کودکان بزرگتر نیز صادق است هرچند آنها بیشتر درگیر اطلاعات واقعی مانند نحوه کارکردن دوچرخه هستند. در ادامه این فصل به تفاوت بین تعارض و کمبود پرداخته می‌شود. همچنین تغییرات اعمال شده در تکنیک‌های کلاینی توسط آنا آلوارز و فرد پین توضیح داده می‌شود. ضرورت فعال بودن درمانگر توضیح داده می‌شود. بخش‌های مختلف این فصل شامل مثال‌های بالینی‌ست که توضیحات نظری را واضح‌تر می‌نماید.
فصل ۱۲: چالش‌های بازی
این فصل به این موضوع می‌پردازد که برای اینکه بازی بتواند در ارزیابی و روند درمان کمک‌کننده باشد باید واقعا بازی‌کردن در کار باشد. درهمین راستا بازی زنده واقعی توضحی داده شده و نظریه‌های مرتبط با بازی مرور می‌شود. در ادامه بخشی به ضرورت درک ظرفیت بازی‌کردن به‌عنوان یک پروسه که باید در اتاق درمان طی شود می‌پردازد. از موارد چالش دیگر در بازی چیزی است که نویسنده «امنیت خطرناک» می‌نامد که در آن بازی به‌جای سرگرم و درگیرشدن برای منزوی شدن استفاده می‌شود. یک مثال بالینی در این رابطه مطرح می‌شود و ابعاد مختلف چالش‌های بازی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه به این پرداخته می‌شود که در پشت هر بازی حالت‌های ذهنی مختلفی نمایان می‌شود؛ سوالی که با آن روبرو می‌شویم این است که فانتزی پشت این فعالیت خاص چیست. در بخش بعدی این فصل با عنوان درد انتظار به این پرداخته می‌شود که در کار با کودکانی که در بازی مرده گم‌شده‌اند چقدر ضروی‌ست که به جای «انجام دادن» (کاری که کودک انجام می‌دهد تا تجربه نکند) بتوان «فقط بودن» را تجربه کرد. تعبیردادن در این موارد هرچقدر هم تعبیر درست باشد می‌توان نشان از عدم تحمل درد توسط درمانگر و برگرداندن آن به کودک باشد. بخش‌های بعدی این فصل به موضوع انحراف نمایان شده در بازی و بازی‌های خیلی سریع می‌پردازد. در ادامه واژه «امنیت خطرناک» در مورد درمانگر شرح داده می‌شود که در آن درمانگر وارد دنیای ذهنی خودش می‌شود. در نهایت به کودکانی پرداخته می‌شود که اصلا نمی‌خواهند بازی کنند یا نمی‌توانند بازی کنند.
فصل ۱۳: انتقال و انتقال متقابل
انتقال و انتقال متقابل به‌عنوان سومین مولفه در روان‌درمانی (در کنار بازی و تعبیر) شرح داده می‌شود. ابتدا به مشکل مرکزیت یافتن تعابیر مرتبط به انتقال در کار با کودک پرداخته می‌شود. همچنین نویسنده به تجربه خود در مورد سختی فهمیدن انتقال در طی جلسه با کودک می‌پردازد. دیدگاه کلاین و آنا فروید در مورد انتقال مرور می‌شود. تفاوقت دو مدل «کار در» و «کار با» انتقال شرح داده می‌شود. در ادامه به موضوع انتقال متقابل درمانگر و زمان ارائه آن به کودک صحبت می‌شود. همچنین به این پرداخته می‌شود که نه‌تنها زمان بلکه شکل بازخورد دادن به کودک براساس انتقال متقابل اهمیت دارد.
فصل ۱۴: تعبیر، بازی و انتقال و انتقال متقابل در فضای کاری: کیس پال
در این فصل مورد بالینی پال براساس سه مولفه درگیر در فرآیند درمانی یعنی بازی‌کردن، تعبیردادن و انتقال و انتقال متقابل شرح داده می‌شود.
فصل ۱۵: نوجوانان
این فصل به‌طور خاص به نکات و ضرورت‌های مرتبط در کار با نوجوانان می‌پردازد و موضوعات مطرح شده در فصل‌های قبلی مانند ویژگی‌های ستینگ درمانی برای نوجوانان مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای موضوع مثال بالینی برای روشن‌تر شدن توضیحات آورده می‌شود. از جمله موارد اشاره شده در کار با نوجوان توجه به اهمیت دفاع‌ها در این دوران و تاثیر آن در نوسانات آمدن به جلسات می‌باشد. همانطور که در فصل‌های قبل به ضرورت ماندن در بازی اشاره شد، در این فصل به ضرورت ماندن در استعاره‌های استفاده شده توسط نوجوان پرداخته می‌شود. اما زمان‌هایی وجود دارد مانند تلاش برای خودکشی که لازم است درمانگر روش دیگری را اتخاذ نماید.
فصل ۱۶: پایان
این فصل به زمان پایان درمان می‌پردازد. چهار حوزه برای اینکه ببینیم کودک آماده پایان درمان است باید ارزیابی شود: بازی، انتقال، واکنش‌ها به اختلال‌هایی در روند جلسات درمانی؛ کارکردهای خارج از اتاق درمان. هرکدام از این چهار حوزه در بخش‌بندی‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرد و مثال‌های بالینی در مورد آنها ارائه می‌شود.