ژوزفین لوییز بورژوآ ۱
روانکاوی چه در سطح کاربردی و چه در سطح بالینی با تصویر و امر تصویری همانند رویا ، شکل گیری سیمپتوم، نماد ها و فانتزی سرو کار دارد. تحلیل داوینچی توسط زیگموند فروید آغازی بر روانکاوی کاربردی در عرصه هنر بود و از آن پس روانکاوی کاربردی و تحلیل روانکاوانه شاخه بسیار مهمی از نقد ادبی و هنری بوده است.
در تحلیل روانکاوانه آثار هنری ۳ رویکرد عمده وجود دارد:
- سایکوبایوگرافی۲ که در آن تاریخچه زندگی هنرمند مستقیما در آثار او قابل تحلیل هستند.
- سایکوایکنوگرافی۳ (شمایل نگاری) که در آن محتوای تصویری اثر هنری مانند ترکیب تصاویر و… مورد تحلیل قرار می گیرند و زندگی هنرمند نیز به این تفسیر کمک خواهد کرد.
- اصل و طبیعت خلاقیت و نماد سازی ها .
ژوزفین لوییز بورژوآ هنرمند مجسمه ساز فرانسوی امریکایی که بیشتر به خاطر مجسمه عنکبوت که مامان نام دارد مشهور است. وی یکی از پیشتازان هنر مفهومی است که آثار وی از هر ۳ منظر یاد شده قابل تحلیل و بررسی هستند.
هنر مفهومی۴ گونه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن مفهوم یا ایدهٔ موجود در اثر، بر زیبایی‌شناسی معمول و مواد به‌کار رفته برای خلق آن اولویت دارد. در هنر مفهومی ایدهٔ یا مفهوم مهم‌ترین جنبهٔ کار است.
در ادامه به برخی از مهم ترین آثار وی که به نوعی همانند فانتزی می مانند که به تعبیر فروید موجودی دورگه که یک پا در ضمیر ناآگاه و پای دیگر در آگاه دارد اشاره کوتاهی می کنیم.
در اواخر دهه ۹۰، بورژوآ شروع به استفاده از عنکبوت کرد که سوژه اصلی آثارش را تشکیل می‌داد. مامان، که بیشتر از نه متر ارتفاع دارد، از فولاد و سنگ مرمر ساخته شده که شش نسخه برنزی از آن تکثیر شده‌است.
مجسمه اشاره به قدرت مادرش دارد؛ با استفاده از نمادهایی مثل نخ ریسی، بافندگی، پرورش و حمایت. مادرش ژوزفین، زنی بود که به تعمیر پارچه‌های نقش دار، در کارگاه پدر بورژوآ می‌پرداخت. او مادرش را در سن بیست و یک سالگی از دست داد. چند روز پس از آن؛ در مقابل پدرش که به نظر نمی‌رسید ناامیدی دختر خود را جدی گرفته باشد؛ خودش را به رودخانه انداخت که پدرش او را نجات داد.
بورژوآ می‌گفت: عنکبوت قصیده ای است برای مادرم. او بهترین دوست من بود. مانند عنکبوت، مادر من یک بافنده بود. خانواده من در کسب و کار ترمیم پرده‌های نقش دار بودند و مادرم مسئول کارگاه بود. مانند عنکبوت، مادر من، بسیار باهوش بود. عنکبوت‌ها موجودات دوست داشتنی هستند که از پشه‌ها تغذیه می‌کنند. پشه‌ها ناخواسته باعث گسترش بیماری می‌شوند؛ بنابراین عنکبوت‌ها، مفید و حفاظت گر هستند؛ درست مانند مادرم
ضربه روحی در دوران کودکی و موضوعات پنهان
پس از اینکه مادر لوئیس بیمار شد؛ پدرش شروع به داشتن روابط با زنان دیگر کرد که از جمله آن‌ها مدرس انگلیسی لوئیس بود. او بسیار مراقب و آگاه از این وضعیت بود. این آغاز تعامل هنرمند با استانداردهای دوگانه مربوط به جنسیت و تمایلات جنسی بود که در بسیاری از کارهایش بازنمایی می‌شد.
او به خاطر می‌آورد که پدرش بارها و بارها به مادرش دوستت دارم می‌گفت در حالی که به او خیانت می‌کرد. بورژوآ می‌گفت:
پدرم گرگ بود و مادرم خرگوشی منطقی؛ او را می‌بخشید و می‌پذیرفت.
آثار زیر با توجه به این موضوع شکل گرفته‌اند:
سرنگونی پدر (۱۹۷۴)
اتاق قرمز والدین (۱۹۹۴)
سلول : بهتر است بزرگ شوی (۱۹۹۳):
این اثر از مجموعه سلول‌های بورژوآ است و مستقیماً اشاره به ضربات روحی دوران کودکی و نا امنی که او را احاطه کرده بود دارد.
دادن یا گرفتن (۲۰۰۲):
این قطعه احساسات پنهان را بازنمایی می‌کند. نشان دهنده آن معضل شدیدی است که مردم در طول زندگی خود با آن روبرو هستند؛ تلاش برای تعادل رساندن بین دادن و گرفتن. این معضل نه تنها در فرم مجسمه؛ بلکه در موادی که از آن استفاده شده‌است قابل رویت است.
ضمیر ناآگاه
The Welcoming hands
منابع :
۱-http://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199920105/obo-9780199920105-0030.xml
۲-https://hyperallergic.com/247411/rare-candid-photos-show-louise-bourgeois-in-her-home-and-studio/
۳- https://www.mfa.org/collections/object/louise-bourgeois-new-york-313554
۴- https://en.wikipedia.org/wiki/Louise_Bourgeois
۵-https://www.visitcopenhagen.com/press/copenhagen/louisiana-presents-louise-bourgeois-structures-existence-cells
۶-http://lerougeetnoir.blogspot.com/2010/05/louise-bourgeois-red-room-parents.html
۷-https://www.pinterest.com/pin/440789882250306323/?lp=true
۸-https://www.worcesterart.org/exhibitions/past/louise_bourgeois.html
۹-https://www.theartstory.org/blog/tag/louise-bourgeois/
۱۰-https://en.wikipedia.org/wiki/Conceptual_art
پی نوشت :
- Louise Joséphine Bourgeois- December 25, 1911 –May 31, 2010
- psychobiography
- psycho-iconography
- Conceptual art