علائم:
افراد با سبک‌های شخصیتی هیستریک-هیستریونیک با جنسیت، رابطه جنسی و رابطه با قدرت اشتغال خاطر دارند. به‌طور ناهشیار، آن‌ها جنسیت خود را ضعیف، ناقص یا درجه دوم تلقی می‌کنند و جنس مخالف را قدرتمند، هیجان انگیز، باابهت و حسادت آمیز می‌دانند. از نظر رفتار بیرونی، معمولا جذاب، توجه طلب و اغواگر به نظر می‌آیند. پیش از آنکه نسخه سوم راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی (DSM-III) اصطلاح اختلال شخصیت هیستریونیک (نمایشی) را معرفی کند، نظریه‌پردازان تحلیلی واژه هیستریک را برای افراد نورتیک با چنین پویش‌های شخصیتی بکار می‌بردند و واژه هستریونیک برای افراد با سازماندهی شخصیت مرزی و سایکوتیک بکار برده می‌شد.
شخصیت‌های هیستریک-هیستریونیک تمایل دارند با اغوای افرادی که آن‌ها را صاحب جنسیت ارزشمندتر (“pseudohypersexuality”) می‌دانند کسب قدرت کنند. چنین استفاده‌ای از تمایلات جنسی کارکردی دفاعی داشته و برای دفع ضعف، نقص یا ترس و کسب احساس قدرت یا غلبه بر جنس مخالف که هیجان انگیز (اما قابل حسادت و ترسناک) است بکار می‌رود. با این حال، به دلیل شرم ناهشیار از بدن جنسیتی فرد و ترس‌ها از آسیب دیدن توسط دیگری قدرتمندتر، صمیمیت جنسی برای آن‌ها منشا تعارض است. افراد با روان هیستریک-هیستریونیک اغلب تمایلات جنسی خود را با تن‌نمایی به رخ می‌کشند که تلاش ناهشیاری است برای مقابله با شرم و ترس (البته برخی از آن‌ها از رابطه جنسی اجتناب می‌کنند یا پاسخگوی آن نیستند).
شخصیت‌های هیستریک-هیستریونیک در درون خود از تحریک و تهییج بیش از حد می‌ترسند. احساسات و اشتیاق‌هاشان سبب اضطرابشان می‌شود. آن‌ها می‌ترسند که مغلوب هیجان شوند و اغراق آمیز بودن تلاشی است ناهشیار برای غلبه بر آن. سبک شناختی در این شخصیت امپرسیونیستی است، زیرا به دلیل ترس از دیدن و دانستن زیادی ترجیح می‌دهند نگاهی دقیقی به جزئیات نداشته باشند. بروز علائم جسمانی غیرقابل توضیح از لحاظ پزشکی که نشان از تعارض های تجزیه ای (تبدیلی) است در این افراد ممکن است. رفتارها، خصوصا رفتارهای جنسی در این افراد ممکن است تکانشی باشد. آن‌ها ممکن است برای توجه گرفتن که تاییدی است از ارزشمندیشان به رقابت بپردازند، اما خصوصیات تن‌نمایی و رقابتی آن‌ها محدود به قلمروی جنسی و جنسیتی است. در خارج از این عرصه، آن‌ها شاید قادر به صمیمیت و دلبستگی‌های پایدار باشند.
تجارب رشدی:
اگرچه علت ایجاد اختلال شخصیت هیستریک-هیستریونیک نامشخص است، اما رویدادهای دوران کودکی و ژنتیک هر دو در ابتلا به این اختلال شخصیتی نقش دارند. برای مثال، تمایل این اختلال شخصیتی برای انتقال در اعضای یک خانواده امکان به ارث رسیدن آسیب پذیری ژنتیکی برای آن را نشان می‌دهد. با این حال، فرزندی با والد مبتلا به این اختلال شخصیتی ممکن است صرفا رفتار آموخته شده را تکرار کند. سایر عوامل محیطی عدم انتقاد و تنبیه در کودکی، تقویت مثبت تنها برای انجام رفتارهای خاص و توجه غیر قابل پیش‌بینی والد به فرزند را شامل می‌شود؛ تمامی این‌ها منجر به سردرگمی در مورد نوع رفتاری می‌شود که تایید والدین را به همراه خواهد داشت. این اختلال شخصیتی همچنین در رابطه با سرشت فرد و سبک‌ها و شیوه‌های یادگرفته شده برای مقابله با استرس در هنگام رشد پدید می‌آید.
متخصصان سلامت روان معتقدند که این اختلال شخصیتی می‌تواند نتیجه استرس، اضطراب و ترومای تجربه شده در دوران کودکی باشد. افراد کم سنی که در معرض غفلت یا تعرض قرار دارند باید برای مقابله با خاطرات فراموش نشدنی و احساس شرم، بی‌کفایتی و ضعف بر منابع و تجربیات زندگی محدود تکیه کنند، اینجاست که این اختلال شخصیتی ممکن است به عنوان نوعی سازگاری یا جبران ایجاد شود. فرزندپروری بیش از حد لوس کننده یا ناهماهنگ نیز می‌تواند باعث اختلال شخصیت هیستریک-هیستریونیک در سال های بعدی زندگی شود. این گونه از مراقبان غفلت کننده با مشخص نکردن مرزها در تحول سالم هیجانی و روان شناختی فرزند اختلال ایجاد می‌کنند.
تجارب بالینی نشان می‌دهد که افراد دگرجنسگرای ناکام و ناامید شده توسط والد همجنس و بیش از حد تحریک شده توسط والد غیرهمجنس ممکن است سبک های شخصیتی هیستریک-هیستریونیک پیدا کنند. بنابراین، زنان با پویش‌های شخصیتی هیستریک-هیستریونیک معمولا مادران خود را به شکل مادرانی سرد، افسرده یا بی‌کفایت و پدرانشان را بسیار مهم و جذاب توصیف می‌کنند. همچنین مراقب جنس مخالف حتی گاهی تا حد سوءاستفاده، ممکن است اغواگر یا از لحاظ جنسی نامناسب بوده باشد.
روابط بین فردی :
افراد مبتلا به شخصیت هیستریک-هیستریونیک تمایل دارند اغواگر، تحریک کننده و نمایشی باشند و همین تمایل سبب بروز مشکلات در روابط نزدیک و نیز روابط غیرصمیمی آن‌ها می‌شود. رفتار خودمحور و توجه‌خواهی دایمی آن‌ها در نظر گرفتن چشم‌انداز بزرگتر در روابط را برایشان مشکل می‌سازد. افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی در ابتدا می‌توانند جذاب به نظر برسند چراکه رفتارهای آن‌ها سرگرم کننده و نمایشی هستند. با این حال، با گذشت زمان تحمل این رفتارها دشوار می‌شود.
از آنجا که افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریک-هیستریونیک قادر به در نظر گرفتن دیدگاه دیگری نیستند و نمی‌توانند هیجانات دیگری را بخوانند در همدلی یعنی در درک و حساس بودن به احساسات شخص دیگر در موقعیت‌هایی که خود درگیر در رابطه‌اند دچار مشکل می‌شوند. با این حال در موقعیت‌هایی که مرتبط با آن‌ها نیست می‌توانند به دیگران توجه کرده و برای آن‌ها نگران شوند.
حفظ روابط عاشقانه به دلیل رفتار سردرگم کننده و متناقض این افراد می‌تواند دشوار باشد. از یک سو افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی ممکن است در رابطه به مثابه یک قربانی وابسته عمل کنند و از سوی دیگر بشدت اغواگر و کنترل کننده هستند. علاوه بر مشکل در حفظ روابط عاشقانه، افراد مبتلا اغلب در حفظ روابط دوستانه با هم‌جنسان خود مشکل دارند، زیرا دوستی آن‌ها را تهدیدی برای روابط عاشقانه خود می‌دانند. همچنین رفتار این افراد اغلب سطحی و خودمحور به نظر می‌رسد و همین ارتباط با آن‌ها را دشوار می‌سازد.
علائم مربوط به این اختلال می تواند در زندگی اجتماعی افراد مبتلا مشکلاتی بوجود آورد، از جمله:
- این افراد به سادگی با چالش‌های موجود در محل کار ناکام می‌شوند. اگرچه در ابتدای کار اشتیاق نشان می‌دهند اما کسالت سبب از دست رفتن انگیزه‌شان می‌شود. آن‌ها ممکن است به هرگونه نقد یا بازخوردی بیش از حد حساسیت نشان دهند.
- دوستان این افراد معمولا با نیاز آن‌ها به گرفتن توجه دائمی مشکل پیدا می‌کنند. فروپاشی هیجانی آن‌ها ممکن است باعث از دست دادن دوستانشان شود.
- این افراد معمولا در دستیابی به نزدیکی هیجانی در روابط عاشقانه دچار مشکل می‌شوند. آن‌ها ممکن است احساس ناامنی کرده و برای حفظ توجه شریک خود شروع به دستکاری وی کنند.
- اشتیاق این افراد برای نوجویی ممکن است سبب ترک یک رابطه بلند مدت به منظور پیدا کردن شخصی جدید شود.
منابع:
Lingiardi, V., & McWilliams, N. (2017). Psychodynamic diagnostic manual: PDM-2. Guilford Publications.
BRIDGES TO RECOVERY. (n.d.). Retrieved from Histrionic Personaluty Disorder: https://www.bridgestorecovery.com/personality-disorders/histrionic-personality-disorder/
Histrionic Personality Disorder. (n.d.). Retrieved from Psychology Today: https://www.psychologytoday.com/us/conditions/histrionic-personality-disorder
Histrionic Personality Disorder. (n.d.). Retrieved from Webmd: https://www.webmd.com/mental-health/histrionic-personality-disorder#2
۵ Myths About Histrionic Personality Disorder. (n.d.). Retrieved from The Recovery Village: https://www.therecoveryvillage.com/mental-health/histrionic-personality-disorder/related/hpd-myths/
Are Those with Histrionic Personality Disorder at Greater Risk for Substance Abuse? (n.d.). Retrieved from American Addiction Centers: https://americanaddictioncenters.org/personality-disorders/histrionic
Histrionic Personality Disorder. (n.d.). Retrieved from ScienceDirect: https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/histrionic-personality-disorder
Histrionuc Personality. (n.d.). Retrieved from GoodTherapy: https://www.goodtherapy.org/learn-about-therapy/issues/histrionic-personality