نه می‌تونم با اون زندگی کنم، نه می‌تونم بدون اون زندگی کنم

زمانی‌که کودک به‌نحوی باثبات از مراقب خویش امنیت، توجه و آرامش دریافت کند، می‌تواند دلبستگی ایمنی نسبت به او شکل دهد؛ اما اگر همۀ این‌ها موقتی باشد چه؟ اگر مراقب در ایجاد احساس ایمنی در کودک خویش ثبات نداشته باشد، مثلاً گاهی دردسترس و هم‌ساز با نیازهای کودک، و گاهی غیرحساس و مخل باشد، آنگاه چه اتفاقی می‌افتد؟ نتیجۀ این الگوی والدگری، یعنی مراقبت بی‌ثبات و پیش‌بینی‌ناپذیر، کودکی با سبک دلبستگی «مضطرب دوسوگرا» (anxious ambivalent) خواهد بود. چنین کودکی که از دسترسی‌پذیری مراقب خویش و برآورده شدن نیازهایش توسط او مطمئن نیست، تنها راه حصول اطمینان از فراهم شدن چنین شرایطی را چسبیدن به مراقب و طلب فعالانۀ توجه از وی می‌یابد.

این الگوی دلبستگی اغلب زمانی شکل می‌گیرد که کودک به جای تغذیۀ هیجانی شدن از جانب مراقب، باید مراقب خویش را تغذیۀ هیجانی کند. درواقع کودک باید والدِ والد خویش باشد. والدی که خود به لحاظ هیجانی تشنه است و به‌جای برآوردن نیازهای کودک، او را وسیله‌ای برای برآورده شدن نیازهای خویش قرار می‌دهد. چنین والدی بیشتر نگران حفظ ظاهر والد خوب است تااینکه به نیازهای واقعی کودکش توجه داشته باشد. مثل مادری که در جشن تولد دخترش برای جلب همۀ توجهات به خودش به‌عنوان مادری ایده‌آل، جشنی مفصل تهیه دیده و حسابی به خودش رسیده، ولی دخترش را که برای خوب جلوه دادن وی تحت فشار ایفای نقش دختر کوچولوی ایده‌آل قرار گرفته، با حجم سنگینی از احساس اضطراب و معذب بودن رها ساخته است. این والد بیشتر حواسش پرت ناامنی خودش است، والدی که خود احتمالاً کودکی «مضطرب دوسوگرا» بوده، و اکنون به بزرگسالی «دل‌مشغول» (preoccupied) تبدیل شده است.

همانطور که از اسمش برمی‌آید، یک فرد دل‌مشغول، اغلب دل‌مشغول احساس ناامنی و بی‌اعتمادی در روابط، نگران دسترسی‌پذیری نگارۀ دلبستگی و درجستجوی توجه ویژه و اطمینان‌بخشی اوست. این افراد ممکن است در روابط نزدیک بسیار وابسته، درمانده، نیازمند توجه، حسود یا کنترل‌گر باشند، و رفتارهای پارتنر خویش را به اشتباه طردکننده و غیرحساس برداشت ‌کنند. ذهن آن‌ها اغلب درگیر جملاتی مثل «اون واقعاً دوسم نداره»، «اگه دوسم داشت اینکارو می‌کرد»، «اون می‌خواد ترکم کنه» است، و به این خاطر که نگران احساسات دیگران دربارۀ خود هستند، برایشان هرکاری می‌کنند تا توجه و محبت آنان را به خود جلب کنند.

منبع:

how anxious attachment style affects relationships نوشتۀ Lisa Firestone